Vaktherapeuten

Jeugdhulp

Jeugdhulp

In 2015 is het nieuwe jeugdstelsel ingevoerd en de Jeugdwet van kracht geworden. Gemeenten hebben hiermee een andere rol en verantwoordelijkheid gekregen voor de hulp aan kinderen, jongeren en hun ouders of verzorgers. Vaktherapeuten hebben te maken met deze ontwikkeling. Denk aan de norm van de verantwoorde werktoedeling. De VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten) heeft in een factsheet de belangrijkste vragen over vaktherapie en de inkoop van jeugdhulp door gemeenten op een rijtje gezet. Als FVB hebben we een infographic gemaakt waarin te zien is hoe een gemeente vaktherapie kan inzetten. Deze factsheet kun je hier downloaden.


 

In de praktijk blijkt dat soms ook niet duidelijk is bij welke hulpvragen vaktherapie ingezet kan worden. Dit hebben we daarom overzichtelijk gemaakt in onderstaand factsheet vaktherapie jeugd en gezin:

 

Rol en verantwoordelijkheden gemeente

Gemeenten hebben sinds 2015 de rol van opdrachtgever, inkoper en regisseur van jeugdhulp en jeugdbescherming. Zij zijn verantwoordelijk voor alle ondersteuning aan kinderen, jongeren en hun ouders of verzorgers. Dit betreft alle vormen van jeugdhulp en uitvoering van kinderbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering. Gemeenten werken voor jeugdhulp samen in 42 regio’s. Daarnaast wordt er bovenregionaal samengewerkt, vooral voor de inkoop van landelijke, zeer specialistische zorg. Meer informatie over gemeenten, kwaliteit en toezicht vind je hier.

Kwaliteitseisen vanuit de Jeugdwet

De Jeugdwet heeft tot doel de kwaliteit van hulp verder te verbeteren. Gemeenten dragen hieraan bij door in te zetten op professionele hulpverlening: hulp door professionals die vakbekwaam zijn, die zich continu ontwikkelen, die werken volgens professionele standaarden en die de samenwerking zoeken met andere professionals en vrijwilligers als dat nodig en mogelijk is. De Jeugdwet stelt kwaliteitseisen aan jeugdhulpaanbieders en jeugdhulpverleners.

Norm van de verantwoorde werktoedeling

Een van de verplichtingen is werken volgens de norm van de verantwoorde werktoedeling. Op basis van het principe 'pas toe of leg uit' dienen werkgevers werk toe te delen aan in het SKJeugd óf in het BIG-register geregistreerde jeugdprofessionals, tenzij zij kunnen verantwoorden dat toedeling van het werk aan niet-geregistreerde jeugdprofessionals de kwaliteit niet nadelig beïnvloedt of zelfs noodzakelijk is voor de kwaliteit van de hulpverlening. Als vaktherapeut val je onder deze 'tenzij'-regeling. Je hoeft je wettelijk gezien dus niet te registreren bij SKJeugd en ook niet te vooraanmelden. Dit voor zover je ook feitelijk als vaktherapeut werkzaam bent. Zodra je werkzaam bent als jeugdhulpwerker of jeugdhulpverlener en dus ook rechtstreeks (niet onder eindverantwoordelijkheid van een hoofdbehandelaar) bemoeienis hebt met de toewijzing van jeugdzorg (indicatie), moet je wel geregistreerd zijn. Meer informatie over het werken volgens de norm vind je in het Kwaliteitskader Jeugd.

Registratie bij SKJeugd

Als vaktherapeut hoef je je niet te registreren bij het SKJ. Het SKJ is bedoeld voor jeugdzorgwerkers en jeugd- en gezinsprofessionals. Vaktherapeuten hebben een eigen specialisme en kunnen ingezet worden voor het verlenen van zorg, hulp en ondersteuning aan kinderen en jongeren op basis van de ‘tenzij-bepaling’ in de Jeugdwet. In de Jeugdwet staat dat de ‘tenzij-bepaling’ kan worden toegepast als aannemelijk gemaakt kan worden dat toedeling van het werk aan een niet-geregistreerde professional niet afdoet aan de kwaliteit of zelfs noodzakelijk is voor de kwaliteit. Vaktherapeuten worden hierbij expliciet genoemd. Deze specifieke vakbekwaamheid als vaktherapeut kun je richting je werk- of opdrachtgever onder meer onderbouwen met jouw registratie in het Register Vaktherapie.
Als de gemeente jouw werk- of opdrachtgever is, dan moet je als gecontracteerde vrijgevestigde vaktherapeut aannemelijk maken dat jouw inzet als vaktherapeut noodzakelijk is voor de kwaliteit van de hulpverlening. Als een pgb-budgethouder of diens vertegenwoordiger de werk- of opdrachtgever is, dan moet de budgethouder aannemelijk maken dat de inzet van een vaktherapeut noodzakelijk is voor de kwaliteit van de hulpverlening. Goed om te weten: er is een rechterlijke uitspraak hierover die zegt dat het ontbreken van een SKJ-registratie toekenning van een pgb voor jeugdhulp niet in de wegstaat als vaststaat dat de hulp noodzakelijk is. Deze uitspraak kun je hier vinden.

Registratiedwang vanuit de gemeente of werkgever

De brochure ‘Beroepsregistratie en vooraanmelden’ is bedoeld om gemeenten en instellingen te wijzen op het feit dat registratie en vooraanmelding niet nodig zijn voor vaktherapeuten. Als FVB verwachtten we een marktverstorende werking van het SKJeugd. Deze zien we inderdaad optreden. Werkgevers en gemeenten vragen SKJ-registratie aan vaktherapeuten en passen de tenzij-regeling niet of niet juist toe. 

Mogelijk toekomstige registratie SKJeugd

Van 1 januari 2018 tot en met 31 december 2023 is het door een overgangsregeling bij het SKJ mogelijk dat hbo-opgeleide professionals werkzaam in de jeugdhulp of jeugdbescherming zich onder voorwaarden kan registreren in het Kwaliteitsregister Jeugd. De registratie-eisen worden tijdelijk versoepeld om meer jeugdzorgwerkers toegang te geven. Daarna gaan voor inschrijving specifieke opleidingseisen gelden. De diploma’s vaktherapeutische beroepen vallen daar niet onder omdat het register gericht is op jeugd- en gezinsprofessionals. Deze regeling is bedoeld voor professionals met een vaktherapiediploma die niet als vaktherapeut in de jeugdhulp werkzaam zijn, maar andere taken vervullen. Na 1 januari 2024 kunnen vaktherapeuten zich niet meer zonder aanvullende opleiding(en) registreren.
Als FVB raden we het af om van deze overgangsregeling gebruik te maken, omdat deze tijdelijke ‘oplossing' op de lange termijn voor vaktherapeuten meer problemen oplevert:

  • Een beperkte groep vaktherapeuten krijgt toegang tot het SKJ en een grote groep raakt na 1 januari 2024 buiten gesloten.
  • Het wordt zeer moeilijk voor niet SKJ-registreerde vaktherapeuten om een beroep te doen op de tenzij-regeling als er vaktherapeuten in het SKJ zijn geregistreerd: werkgevers en gemeenten zullen SKJ als norm nemen.
  • Het is onduidelijk of er een speciale kamer voor vaktherapie binnen het SKJ komt. De FVB is hierover nog steeds in onderhandeling met SKJeugd. Dit betekent dat je voor behoud van je SKJ-registratie extra nascholingen zult moeten volgen gericht op jeugd/gezinswerkers.
  • Als je besluit je te registreren, dan is het van belang te weten dat je over 5 jaar moet laten zien dat je nog steeds vakbekwaam bent. Je moet dan voldoen aan de herregistratie-eisen van het SKJ. Je doet er verstandig aan vóórdat je je registreert een inschatting te maken of je aan deze herregistratie-eisen kunt gaan voldoen. Neem in je afweging ook mee dat aan de registratie in het Kwaliteitsregister Jeugd jaarlijkse kosten verbonden zijn.
Handige documenten
Handige linken

Zie ook  Jeugdzorg SKJeugd transitie Jeugdwet verantwoorde werktoedeling SKJ Jeugdbescherming Jeugdhulp beroepsregistratie vooraanmelden kwaliteitskader

Navigatie

Actueel bij de FVB

 Meer nieuws