Nieuw: zorgstandaard Forensisch klinische zorg

Het Expertisecentrum Forensische Psychiatrie (EFP) heeft samen met een werkgroep van experts de zorgstandaard Forensisch klinische zorg ontwikkeld, die 3 december 2024 is gepubliceerd op GGZ Standaarden. Deze nieuwe standaard biedt professionals werkzaam in de forensisch klinische zorg handvatten voor het bieden van goede zorg en behandeling. Voor elke behandelfase worden specifiek forensische aandachtspunten beschreven, zoals risicotaxatie, delictanalyse en risicomanagement. Bij de werkgroep waren geen vaktherapeuten betrokken, maar vaktherapie is wel onderdeel van de daarin genoemde therapeutische interventies.

Aandacht voor risico’s en beschermende invloeden
Forensisch klinische zorg is gericht op het behandelen van problematiek die aanleiding geeft voor het plegen van delicten. Dit gaat om psychische, maar ook om sociale problematiek zoals gebrek aan een steunend sociaal netwerk, weinig sociale of probleemoplossende vaardigheden, en een gebrek aan beschermende factoren zoals coping, werk- of dagbesteding. Het behandeltraject is gericht op de zorgplicht ten aanzien van de patiënt/cliënt en wordt waar mogelijk afgestemd op de persoonlijke behoeften, mogelijkheden, wensen en voorkeuren. Het betrekken van naasten en ervaringsdeskundigen is een belangrijk onderdeel van de behandeling.

Violaine Veen, wetenschappelijk adviseur EFP: “Tot nog toe was er in ggz-zorgstandaarden weinig specifieke informatie voor de forensische zorg beschikbaar. Daar is nu verandering in gekomen: deze nieuwe zorgstandaard is een uitgebreid document dat kan worden gezien als een naslagwerk voor alle professionals die werkzaam zijn in een forensisch klinische behandelvoorziening.”

Multi- en interdisciplinair samenwerken
Tijdens een behandeltraject in de forensisch klinische zorg werken professionals uit verschillende disciplines zoals psychologen, psychiaters, vaktherapeuten, verpleegkundig specialisten, sociaal werkers, systeemtherapeuten, sociotherapeuten, groepsleiders, trajectbegeleiders, ervaringsdeskundigen en reclasseringswerkers intensief samen. In de zorgstandaard worden alle fasen van het zorgproces omschreven. Voor elke behandelfase zijn specifieke aandachtspunten met handvatten voor de praktijk beschreven. Ook zijn er hulpmiddelen zoals een samenvatting van de zorgstandaard, werkkaarten en een overzicht met relevante verwijzingen beschikbaar.

Vivienne de Vogel, voorzitter werkgroep, bijzonder hoogleraar Forensische Zorg en Lector Werken in Justitieel Kader: “De zorgstandaard biedt professionals handvatten voor het uitvoeren van diagnostiek en behandeling tot en met de uitstroom en nazorg van patiënten/cliënten. Ook geeft de zorgstandaard antwoord op vragen als: welke specifieke aandachtspunten zijn er in de forensische diagnostiek? Welke Nederlandstalige instrumenten voor risicotaxatie in forensisch klinische behandeling zijn er? Hoe betrek je naasten in een forensisch klinisch behandeltraject? Wat is risicomanagement en hoe geef je dat vorm? Hoe geef je continuïteit van zorg vorm? Voor elke behandelfase zijn er concrete tips en linkjes te vinden naar handige documenten, handreikingen en websites.”

Aanleiding en totstandkoming
In 2022 is het Kwaliteitskader Forensische Zorg in werking getreden. Deze beschrijft onder andere dat de professional handelt in lijn met de voor de sector beschikbare (zorg)standaarden en multidisciplinaire richtlijnen. EFP en het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP) hebben naar aanleiding hiervan het initiatief genomen de zorgstandaard Forensisch klinische zorg te ontwikkelen.

De inhoud van de zorgstandaard is ontwikkeld door een werkgroep van experts op het gebied van de forensisch klinische zorg, met een afvaardiging vanuit beroeps-, branche-, patiënten- en naastenverenigingen. De inhoud is gebaseerd op wetenschappelijke kennis, praktijkervaringen, bestaande zorgstandaarden en landelijke samenwerkingsafspraken. Na autorisatie door relevante partijen is de zorgstandaard gepubliceerd op GGZ Standaarden. EFP is verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van deze zorgstandaard.

Dit nieuwsbericht is opgesteld en gepubliceerd door Vaktherapie Nederland op 12 december 2024